Tháng 8 là giai đoạn quan trọng để các em học sinh lớp 6 trường THCS&THPT Lương Thế Vinh hệ thống lại những kiến thức đã được củng cố trong kỳ học hè. Chỉ còn ít ngày nữa, các em sẽ chính thức tham gia Kỳ khảo sát chất lượng đầu năm. Kỳ khảo sát này không chỉ giúp Nhà trường kiểm tra mức độ tiếp thu kiến thức của các em trong thời gian qua, mà quan trọng hơn, còn là cơ sở để thầy cô xác định năng lực hiện tại của từng học sinh. Từ kết quả đó, Nhà trường sẽ có những định hướng giảng dạy phù hợp ngay từ đầu năm học, giúp mỗi em phát huy tốt nhất khả năng của mình.
Trong bài viết này, Quý phụ huynh và các em học sinh sẽ được cung cấp tổng quan về cấu trúc đề khảo sát, các trọng tâm kiến thức cần lưu ý và những kỹ năng học sinh cần trang bị để chuẩn bị thật tốt cho kỳ khảo sát chất lượng đầu năm sắp tới.
Rèn luyện tư duy và kỹ năng giải quyết vấn đề với môn Toán
Trong kỳ khảo sát chất lượng đầu năm tại Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh, môn Toán được xem là “thước đo” phản ánh rõ ràng nhất năng lực tư duy của học sinh. Không chỉ mang tính logic cao, môn Toán còn thử thách học sinh ở sự kết hợp giữa ghi nhớ kiến thức, phân tích và xử lý dữ kiện đề bài cho một cách hiệu quả. Trong buổi trao đổi, cô Kim Oanh – Tổ trưởng bộ môn Toán học cấp THCS – đã chia sẻ những định hướng quan trọng nhằm giúp các em học sinh lớp 6 có sự chuẩn bị tốt nhất cho môn học này trong kỳ khảo sát sắp tới. Theo cô, việc hiểu rõ cấu trúc đề, xác định những nội dung trọng tâm và nắm vững chiến lược làm bài sẽ giúp học sinh tiến vào kỳ khảo sát một cách tự tin và chủ động.
Nói về cấu trúc đề khảo sát dành cho học sinh lớp 6, cô Kim Oanh cho biết, đề khảo sát năm nay được xây dựng dựa trên toàn bộ kiến thức cốt lõi của chương trình toán lớp 5 và các kiến thức nền tảng đầu lớp 6 mà các em học sinh đã được tiếp xúc trong kỳ học hè. Đề khảo sát được chia thành 2 phần chính bao gồm: Trắc nghiệm khách quan (2 điểm) và tự luận (8 điểm). Phần trắc nghiệm khách quan được đưa vào bài khảo sát nhằm kiểm tra tổng quan kiến thức môn, trong khi đó, phần tự luận sẽ giúp các em học sinh thể hiện được kỹ năng trình bày, tư duy logic và giải quyết các vấn đề sâu, rộng.
Ở phần số học, học sinh sẽ dễ dàng bắt gặp các bài toán cơ bản với số tự nhiên, tập hợp, bài toán tìm x, bài toán có lời văn, bài toán ứng dụng thực tế và số la mã. Trong đó, riêng với bài toán số tự nhiên, các em học sinh cần đặc biệt chú ý đến các tính chất cơ bản bao gồm: Giao hoán, kết hợp, phân phối để giải quyết các câu tính nhanh một cách hiệu quả. “Đây là mảng kiến thức quan trọng, chiếm tỉ trọng lớn nhất trong đề khảo sát, đòi hỏi học sinh cần phải đọc kĩ đề, dành thời gian phân tích dữ kiện và áp dụng phương pháp giải phù hợp” – Cô Kim Oanh nhận định.
Song song với số học, phần hình học trực quan xoay quanh 2 nội dung chính là “Nhận dạng và nêu tính chất của các hình phẳng” cùng “Vẽ hình và tính toán”. Với phần nhận dạng và nêu tính chất của các hình phẳng, học sinh cần nắm vững định nghĩa, tính chất về cạnh, góc, đường chéo. Trong khi đó, phần vẽ hình và tính toán lại yêu cầu học sinh phải khéo léo trong việc vẽ hình và tính chu vi các hình đã học. Phần cuối của đề khảo sát là phần bài toán nâng cao dành cho các em học sinh có tư duy vượt trội. Để hoàn thành được tốt phần này, học sinh phải tham gia vào quá trình vận dụng kiến thức tổng hợp, tư duy logic và lập luận chặt chẽ để có thể đưa ra lời giải cho một vấn đề mới và lạ. Đây là nhóm câu hỏi đặc biệt nhằm đánh giá khả năng tư duy tổng hợp, phân tích dữ kiện và đưa ra kết luận hợp lý – thay vì chỉ thực hiện phép tính một cách máy móc, đơn thuần.
Để làm bài tốt, cô Kim Oanh khuyến khích học sinh chủ động hệ thống hóa toàn bộ kiến thức toán lớp 5 và đầu lớp 6 thành sơ đồ dễ nhớ, nắm chắc công thức và quy tắc từng dạng bài, đồng thời luyện tập từ mức cơ bản đến nâng cao để hình thành phản xạ giải nhanh. Với dạng bài tự luận, việc xác định dữ kiện trọng tâm, tóm tắt ngắn gọn và phân bổ thời gian hợp lý sẽ giúp tránh nhầm lẫn và mất điểm đáng tiếc. Trong phòng khảo sát, học sinh cần đọc kỹ đề, tính toán cẩn trọng, không sa đà vào một câu hỏi khó quá lâu và luôn dành vài phút cuối để rà soát toàn bộ đáp án. “Nếu gặp câu quá khó, hãy tạm bỏ qua và làm câu dễ trước để đảm bảo điểm số, sau đó quay lại khi còn thời gian,” cô nhấn mạnh. Cô Kim Oanh cũng cho biết kỳ khảo sát không chỉ là dịp đánh giá kiến thức, mà còn là cơ hội để rèn luyện tư duy logic, kỹ năng giải quyết vấn đề và tác phong làm việc khoa học – những nền tảng quan trọng cho chặng đường học tập lâu dài.
Phát triển khả năng cảm thụ và sáng tạo qua môn Ngữ văn
Khác với Toán học, môn Ngữ văn trong kỳ khảo sát chất lượng đầu năm tại Trường Lương Thế Vinh là cơ hội để học sinh bộc lộ trọn vẹn khả năng đọc hiểu, vận dụng ngôn từ. Không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra những kiến thức đã tích lũy từ bậc tiểu học, bài khảo sát còn giúp đánh giá mức độ cảm thụ văn học và khả năng trình bày của mỗi học sinh. Cô Trần Thị Thành – Tổ trưởng bộ môn Ngữ văn cấp THCS – người đã truyền cảm hứng học tập cho nhiều thế hệ học sinh Trường Lương Thế Vinh chia sẻ rằng: “Đề khảo sát được thiết kế theo cấu trúc của bậc THCS, gồm hai phần rõ rệt là phần Đọc hiểu văn bản (4 điểm) và phần Viết (6 điểm)”.
Ở phần đọc hiểu, học sinh sẽ được tiếp cận một văn bản truyện đồng thoại không nằm trong sách giáo khoa. Đây là dạng văn bản mang tính hư cấu, thường có nhân vật là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa, mang đến bài học về đạo đức, cách ứng xử hoặc những giá trị nhân văn sâu sắc. Sau khi đọc truyện, học sinh sẽ trả lời 5 câu hỏi nhằm kiểm tra khả năng nhận biết, phân tích nội dung, đặc điểm nhân vật, thông điệp truyện và một số yếu tố hình thức. Để làm tốt phần này, học sinh cần vận dụng kiến thức đã học trong mục “Tri thức ngữ văn” của bài 1, đặc biệt là cách xác định người kể chuyện, ngôi kể, lời nhân vật, chi tiết tiêu biểu và thông điệp mà văn bản truyền tải.
Tiếp nối là phần viết, bao gồm hai yêu cầu. Đầu tiên, học sinh được yêu cầu viết một đoạn văn ngắn kể lại một sự việc trong truyện đồng thoại đã đọc, nhưng dưới góc nhìn của một nhân vật do các em tự chọn. Yêu cầu này nhằm kiểm tra khả năng nhập vai, sáng tạo và thể hiện lại câu chuyện bằng giọng điệu riêng, giúp học sinh rèn luyện tư duy tưởng tượng và khả năng triển khai đoạn văn theo ngôi kể phù hợp. Phần viết thứ hai yêu cầu học sinh viết một bài văn tự sự khoảng hai trang vở, kể lại một trải nghiệm đáng nhớ của bản thân. Đây là dạng bài quen thuộc trong chương trình Ngữ văn lớp 6, giúp học sinh phát triển kỹ năng kể chuyện, lựa chọn chi tiết tiêu biểu, thể hiện cảm xúc chân thành và rút ra thông điệp từ trải nghiệm cá nhân.
Để hoàn thành tốt bài khảo sát, học sinh cần ghi nhớ và hiểu rõ nội dung “Tri thức ngữ văn” để vận dụng hiệu quả trong phần đọc hiểu. Bên cạnh đó, việc hoàn thành đầy đủ các bài tập “Thực hành Tiếng Việt” theo hướng dẫn của giáo viên cũng góp phần củng cố kỹ năng ngôn ngữ của các em. Cô Thành nhấn mạnh: “Các em nên tuân theo hướng dẫn của giáo viên, đồng thời chủ động luyện tập nhiều dạng đề để làm quen với yêu cầu và áp lực thời gian của kỳ thi.” Trong quá trình làm bài, việc đọc kỹ đề, trả lời rõ ràng, đủ ý cho phần câu hỏi, viết đúng cấu trúc mở – thân – kết, cùng với chữ viết rõ ràng, sạch sẽ sẽ giúp bài làm vừa đạt yêu cầu vừa tạo thiện cảm với người chấm.
Theo cô Trần Thị Thành, một bài văn thực sự nổi bật không chỉ đáp ứng đầy đủ yêu cầu của đề, mà còn chứa đựng những cảm xúc chân thành và chi tiết sáng tạo mang dấu ấn cá nhân. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, ý thức rèn luyện nghiêm túc và tinh thần tự tin, học sinh hoàn toàn có thể chinh phục bài thi Ngữ văn và để lại dấu ấn riêng trong kỳ khảo sát.
Củng cố kiến thức và nâng cao phản xạ ngôn ngữ ở môn Tiếng Anh
Môn Tiếng Anh đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc kiểm tra kiến thức ngoại ngữ của học sinh mà còn phản ánh tư duy ngôn ngữ, khả năng phản xạ và vận dụng kiến thức vào tình huống thực tế. Đây là một môn học mang tính ứng dụng cao, giúp học sinh phát triển tư duy mở và kỹ năng giao tiếp trong bối cảnh hội nhập. Theo chia sẻ từ cô Bạch Hương Giang – Tổ trưởng bộ môn Tiếng anh cấp THCS, nội dung đề khảo sát chất lượng được chia thành 2 phần bao gồm trắc nghiệm và tự luận. Trong đó, kiến thức trọng tâm thường tập trung vào bốn nhóm cơ bản: Từ vựng, ngữ pháp, kỹ năng đọc hiểu và kỹ năng viết. Tất cả đều nằm trong phạm vi chương trình Tiếng Anh lớp 5 và 2 bài đầu của giáo trình lớp 6 nhưng được thiết kế lại một cách kỹ lưỡng nhằm kiểm tra khả năng ghi nhớ, hiểu và vận dụng linh hoạt kiến thức đã học của học sinh.
Ở phần từ vựng, học sinh cần nắm vững và vận dụng linh hoạt các từ và cụm từ quen thuộc đã được học trong chương trình Tiếng Anh tiểu học. Những nhóm từ vựng này thường xoay quanh các chủ đề gần gũi với đời sống học sinh như trường học, gia đình, thói quen hằng ngày, đồ dùng, địa điểm, con người,… Việc hiểu đúng nghĩa và sử dụng đúng ngữ cảnh là yếu tố then chốt giúp học sinh vượt qua phần thi này một cách hiệu quả.
Về phần ngữ pháp, học sinh lớp 6 thường gặp phải nhiều lỗi sai cơ bản nhưng phổ biến, như quên dùng động từ “to be”, chia sai động từ ở thì hiện tại đơn, nhầm lẫn giữa danh từ số ít và số nhiều, hoặc sử dụng không đúng thì của động từ. Không chỉ dừng lại ở đó, các em còn dễ rơi vào những lỗi như lẫn lộn giữa tính từ và trạng từ, dùng sai giới từ, hay bỏ quên trợ động từ khi đặt câu hỏi và câu phủ định. Cô Giang nhận định: “Những lỗi sai này tuy đơn giản nhưng nếu không được chỉnh sửa sớm sẽ trở thành thói quen, gây khó khăn khi tiếp cận các cấu trúc ngữ pháp nâng cao. Việc luyện tập thường xuyên chính là cách tốt nhất để học sinh sử dụng ngữ pháp một cách chính xác và tự nhiên.”
Đọc hiểu được đánh giá là kỹ năng đóng vai trò quan trọng trong bài khảo sát Tiếng Anh, bởi không chỉ yêu cầu học sinh đọc đúng mà còn cần hiểu chính xác nội dung văn bản. Đây là phần giúp đánh giá khả năng nắm bắt ý chính, phân tích thông tin và rút ra kết luận từ ngữ cảnh. Để làm tốt, học sinh cần luyện thói quen đọc kỹ câu hỏi trước khi đọc văn bản, xác định từ khóa quan trọng, đồng thời rèn luyện khả năng suy luận và tìm thông tin nhanh.
Bên cạnh việc rèn luyện ý tưởng và triển khai nội dung, phần viết trong bài khảo sát Tiếng Anh đòi hỏi học sinh lớp 6 nắm chắc các yếu tố ngôn ngữ cơ bản để tránh những lỗi sai thường gặp. Theo chia sẻ của cô Bạch Hương Giang, học sinh thường mắc lỗi ở phần chủ ngữ – động từ, chẳng hạn như quên chia động từ theo ngôi và số, hoặc thiếu thành phần chính như chủ ngữ hay động từ trong câu. Ngoài ra, các em hay nhầm lẫn giữa các mạo từ (a, an, the), giới từ chỉ thời gian, nơi chốn, và thường đặt sai vị trí trạng từ trong câu. Một số lỗi khác như quên thêm “–s” cho danh từ số nhiều, dùng nhầm đại từ nhân xưng, viết sai chính tả, không viết hoa chữ đầu câu hoặc tên riêng, và thiếu dấu chấm câu cũng khá phổ biến. Những lỗi này tuy nhỏ nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến khả năng diễn đạt, vì vậy học sinh cần luyện viết thường xuyên để nâng cao độ chính xác và tự tin trong khi làm bài.
Về cách ôn tập, cô Giang khuyên các em nên xác định rõ điểm yếu của bản thân và cải thiện từng phần một. Khi học, không nên chỉ học thuộc lòng mà cần kết hợp các hoạt động thực hành như: Làm bài tập trắc nghiệm, viết câu đơn giản, đọc đoạn văn ngắn rồi trả lời câu hỏi. Việc học cùng bạn bè hoặc nhờ người thân kiểm tra từ vựng hàng ngày sẽ giúp việc ôn luyện bớt áp lực và tăng hiệu quả. Ngoài ra, trong phòng khảo sát, học sinh cần đọc kỹ đề để tránh hiểu sai yêu cầu, ưu tiên làm câu dễ trước và để lại câu khó cho phần sau, đồng thời dành vài phút cuối để rà soát lỗi chính tả, ngữ pháp và kiểm tra xem có bỏ sót câu nào không. “Bình tĩnh, tự tin và phân bổ thời gian hợp lý là chìa khóa để làm bài môn Tiếng Anh đạt kết quả tốt,” cô nhấn mạnh.
Chuẩn bị vững vàng – Sẵn sàng bứt phá trong năm học mới
Kỳ khảo sát chất lượng đầu năm không chỉ là bước kiểm tra kiến thức nền tảng học sinh đã tích lũy trong kỳ học hè, mà còn là dịp để mỗi em nhìn lại hành trình chuẩn bị của mình trước ngưỡng cửa cấp THCS. Việc nắm vững cấu trúc đề, trọng tâm kiến thức và rèn luyện các kỹ năng làm bài là điều cần thiết để các em tự tin thể hiện năng lực bản thân.
Tại trường THCS&THPT Lương Thế Vinh, kỳ khảo sát đầu năm được tổ chức với tinh thần nghiêm túc, minh bạch và khoa học – đúng với định hướng “dạy thật – học thật” mà nhà trường đã kiên định theo đuổi. Không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy, chú trọng phát triển tư duy và kỹ năng toàn diện, Lương Thế Vinh tự hào là đơn vị tiên phong trong công cuộc kiến tạo môi trường học tập kỷ luật, sáng tạo và nhân văn – nơi mỗi học sinh được tiếp cận nền tảng tri thức vững chắc để trưởng thành tự tin, chủ động.
Chúc tất cả các em học sinh khối 6 bình tĩnh, tự tin và đạt kết quả thật tốt trong kỳ khảo sát sắp tới – mở đầu một năm học mới nhiều trải nghiệm đáng nhớ và thành công rực rỡ!
