Chỉ còn ít ngày nữa, học sinh lớp 10 trường THCS&THPT Lương Thế Vinh (cơ sở Yên Xá, phường Thanh Liệt – Tân Triều cũ) sẽ chính thức bước vào kỳ khảo sát chất lượng đầu năm học 2025 – 2026. Để giúp các em chuẩn bị tốt nhất, các thầy cô của trường đã đưa ra những định hướng quan trọng về cấu trúc đề khảo sát, nội dung ôn tập cũng như lời khuyên cho quá trình làm bài. Đây là nguồn tham khảo thiết thực, hỗ trợ học sinh xây dựng kế hoạch học tập hiệu quả, tự tin đạt kết quả cao trong kỳ khảo sát chất lượng đầu năm sắp tới.
Cấu trúc đề khảo sát và nội dung ôn tập
Môn Toán
Với môn Toán, đề khảo sát gồm 4 phần tương ứng với hai dạng câu hỏi là trắc nghiệm và tự luận. Cụ thể ở phần trắc nghiệm, câu hỏi gồm các dạng trắc nghiệm 4 phương án lựa chọn (12 câu), trắc nghiệm đúng – sai (2 câu) và trắc nghiệm trả lời ngắn (4 câu). Số điểm của từng câu hỏi được chia nhỏ nhất là 0,25 điểm. Riêng phần trắc nghiệm đúng – sai, mỗi câu có 4 ý.
Thầy Phùng Duy Quang – Tổ trưởng bộ môn Toán học, Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh cho biết, nội dung ôn tập mà học sinh cần tập trung là chương trình Toán lớp 10, đã được giảng dạy xuyên suốt kỳ học hè cho đến nay. Đề khảo sát sẽ được xây dựng với mức độ phù hợp, đảm bảo sát năng lực chung của học sinh.
Lưu ý tới học sinh, thầy Quang cho biết thêm, các em cần nắm chắc kiến thức và ôn tập kỹ các bài tập về nhà mà thầy cô giáo đã giao. Học sinh cũng cần làm quen phương pháp học, ôn luyện và cấu trúc đề thi ở cấp THPT, đặc biệt là phần điền trắc nghiệm đúng – sai.
“Cách học tập ở lớp 10 đã thay đổi so với cấp THCS nên các em cần rèn luyện để thích nghi, sớm hòa nhập với bậc THPT. Các em hãy cố gắng chăm chỉ học tập và làm bài tập đầy đủ, có gì không hiểu thì mạnh dạn hỏi các thầy cô giảng dạy trên lớp. Thầy cô sẽ luôn đồng hành với các em” – thầy Quang chia sẻ.
Môn Ngữ văn
Đối với môn Ngữ văn, cô giáo Vũ Thị Đỗ Quyên – Tổ trưởng bộ môn Ngữ văn cấp THPT cho biết, học sinh sẽ làm bài khảo sát trong 90 phút. Đề gồm 2 phần chính là Đọc hiểu và Viết, tổng điểm được chia đều cho cả 2 phần.
Ở phần Đọc hiểu, đề cho ngữ liệu là một văn bản thần thoại, nằm ngoài chương trình học của sách Ngữ văn bộ Kết nối tri thức và cuộc sống. Từ văn bản đã cho, học sinh sẽ lần lượt trả lời 5 câu hỏi tự luận với độ khó khác nhau. Còn ở phần Viết, học sinh sẽ thực hiện phân tích, đánh giá chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của một tác phẩm thần thoại.
Với môn Ngữ văn, cô Quyên cũng lưu ý tới học sinh những yêu cầu cần đạt của đề khảo sát, cũng như nêu một số lưu ý quan trọng cho quá trình ôn tập, làm bài của các em.
Ở phần truyện thần thoại, các em cần nắm rõ đặc điểm cốt truyện và hình tượng nhân vật; nhận diện và phân tích được những chi tiết tiêu biểu, đặc trưng của thể loại này. Học sinh phải hiểu, phân tích nhân vật để đánh giá ý nghĩa của họ trong tác phẩm; xác định được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi gắm, đồng thời chỉ ra căn cứ để làm rõ chủ đề đó. Bên cạnh đó, cần biết lý giải ý nghĩa và tác dụng của các chi tiết quan trọng, rút ra bài học từ văn bản, vận dụng kiến thức về bối cảnh lịch sử – văn hoá liên quan và đánh giá giá trị của thông điệp đối với cuộc sống hiện tại.
Về ôn tập, cô nhấn mạnh học sinh cần học kĩ đặc trưng thể loại thần thoại, trình bày bài làm mạch lạc, đúng bố cục thầy cô đã hướng dẫn trên lớp; tuyệt đối không viết tắt, không sử dụng bút xoá và tránh dùng ngôn ngữ nói trong bài viết.
Môn Tiếng Anh
Ở môn Tiếng Anh, học sinh sẽ làm bài khảo sát 2 kỹ năng là Đọc – Viết. Đề khảo sát được thiết kế với số lượng 50 câu hỏi, đan xen giữa hai hình thức trắc nghiệm và tự luận. Học sinh sẽ làm bài trong vòng 60 phút.
Cô Nguyễn Bích Thủy – Tổ trưởng bộ môn Tiếng Anh của Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh cho biết, đề khảo sát sẽ có các dạng câu hỏi trắc nghiệm đa dạng, phù hợp để đánh giá toàn diện kỹ năng làm bài, cũng như giúp học sinh làm quen với các dạng bài. Còn nội dung ôn tập trọng tâm mà học sinh cần lưu ý là Bài số 1 và 2 (Unit 1 – 2) của chương trình lớp 10, cùng với kiến thức từ vựng và ngữ pháp của chương trình lớp 9 các em đã được học.
Cô Thủy lưu ý thêm, các câu hỏi tự luận và câu hỏi kiểm tra từ vựng là phần thí sinh thường hay mất điểm, chính vì vậy, các em cần chú ý, cẩn thận trong quá trình làm bài; tập trung nhiều vào kiến thức từ vựng và kĩ năng đọc hiểu.
“Phần trắc nghiệm chủ yếu kiểm tra kĩ năng đọc hiểu vì vậy cần tập trung cao độ, làm đến đâu chắc đến đó. Các em cần phân bổ thời gian hợp lý tránh tình trạng gần hết giờ thì chọn bừa đáp án. Còn phần tự luận cần phải làm cẩn thận, làm xong cần phải đọc lại để soát lỗi chính tả và ngữ pháp trong câu trả lời” – cô Thủy chia sẻ.
Môn Vật lý
Cũng giống đa số các môn khác, đề khảo sát đầu năm môn Vật lý kết hợp giữa hình thức trắc nghiệm và tự luận. Cô Hoàng Thanh Nhàn – Tổ trưởng bộ môn Vật lý cấp THPT của trường cho hay, phổ điểm được chia 6 điểm cho câu hỏi trắc nghiệm và phần tự luận chiếm 4 điểm. Học sinh làm bài khảo sát trong thời gian 60 phút. Nội dung trọng tâm của đề kiểm tra thuộc phần kiến thức học sinh của trường đã được học trong sách giáo khoa Vật lý 10, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống ở những tuần học trước kỳ kiểm tra khảo sát.
Cô Nhàn cũng dành lời khuyên tới học sinh khối 10 để quá trình ôn tập và làm bài của các em đạt hiệu quả. Trước hết, các em cần ôn tập có hệ thống theo từng chủ đề, có thể tóm tắt kiến thức trọng tâm bằng sơ đồ tư duy hoặc bảng tổng hợp ngắn gọn công thức để dễ ghi nhớ và tra cứu khi cần. Khi học, các em đừng bỏ qua phần “Em có biết” hay “Vận dụng” trong sách giáo khoa, bởi đây là phần giúp học sinh hiểu ý nghĩa thực tiễn của các hiện tượng vật lý, từ đó nắm chắc bản chất vấn đề.
Bên cạnh đó, về những lỗi sai phổ biến học sinh thường mắc phải, cô Thanh Nhàn cũng chỉ ra nhiều em học thuộc công thức nhưng không hiểu bản chất, dẫn đến áp dụng sai, nhầm dấu hoặc chọn nhầm công thức cho bài toán.
“Có nhiều bạn quên đổi hoặc đồng nhất đơn vị, khiến kết quả sai. Nhiều trường hợp lại chủ quan khi đọc đề, bỏ qua những từ khóa quan trọng như “chọn phát biểu đúng”, “chọn phát biểu chưa đúng” hay “tính độ lớn”. Trong phần tự luận, không ít bạn trình bày thiếu bước, không ghi rõ kết luận hoặc đơn vị, làm mất điểm oan.
Môn Hóa học
Thầy Lê Thế Hoài – Tổ trưởng bộ môn Hóa học cấp THPT của trường cho biết, học sinh sẽ làm bài khảo sát môn này trong thời gian 60 phút với 23 câu hỏi, gồm 4 dạng bài: Trắc nghiệm 4 lựa chọn (12 câu), trắc nghiệm đúng – sai (4 câu), trắc nghiệm trả lời ngắn (4 câu) và phần tự luận (3 câu). Phổ điểm được chia cho phần trắc nghiệm và tự luận lần lượt là 7 điểm và 3 điểm.
Thầy Hoài chia sẻ, nội dung trọng tâm cần ôn tập là kiến thức hóa vô cơ ở bậc THCS, cụ thể: Kiến thức về hóa trị, lập công thức phân tử; lý thuyết về kim loại, phi kim và các bài tập liên quan; lý thuyết về oxide, acid, base, muối, phân bón và các bài tập liên quan; kiến thức về nguyên tử, nguyên tố hóa học, bảng hệ thống tuần hoàn và các bài tập liên quan.
Để ôn tập hiệu quả và đạt kết quả tốt trong kỳ khảo sát sắp tới, thầy Hoài có một số lưu ý quan trọng tới các em học sinh. Trước hết, các em cần xem lại toàn bộ kiến thức Hóa học đã học trong chương trình THCS, đặc biệt là nội dung trong sách Khoa học tự nhiên ở cả 4 khối lớp. Bên cạnh đó, cần nắm vững những kiến thức mà thầy cô đã hệ thống và ôn tập trên lớp, làm đầy đủ các bài tập được giao. Nếu gặp chỗ nào chưa hiểu, các em đừng ngần ngại hỏi thầy cô, có thể đặt câu hỏi trực tiếp khi học hoặc gửi lên nhóm lớp môn Hóa để được giải đáp kịp thời.
Về lỗi sai thường thấy của học sinh, thầy Hoài cho hay: “Nhiều bạn thường mắc một số lỗi đáng tiếc như: Không nắm vững hóa trị của nguyên tố hoặc nhóm nguyên tố nên không lập được công thức hóa học; không thuộc tính chất hóa học nên không viết được phương trình phản ứng; hoặc quên công thức tính số mol, nồng độ, dẫn đến lúng túng khi giải bài tập. Đây đều là những kiến thức cơ bản, các em cần thuộc và hiểu chắc để tránh mất điểm không đáng”.
Những lỗi sai cần tránh
Trong quá trình ôn tập và làm bài khảo sát, nhiều học sinh thường mắc phải những lỗi tưởng chừng nhỏ nhưng lại ảnh hưởng không ít đến chất lượng bài làm và kết quả. Những sai sót này thường xuất phát từ việc chủ quan, thiếu tập trung, cẩn thận trong quá trình làm bài. Để giúp các em tránh khỏi những lỗi sai đáng tiếc, các thầy cô của Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh đã dành ra những lời khuyên quan trọng để các em có thể tham khảo và làm theo.
| Lỗi sai thường gặp | Cách khắc phục |
| Đọc đề không kỹ
Đọc lướt, hiểu sai yêu cầu của đề bài, dẫn đến làm sai hoặc bỏ qua các điều kiện quan trọng. |
Đọc kỹ đề bài, gạch chân từ khóa, xác định rõ yêu cầu của từng câu hỏi trước khi bắt tay vào làm. |
| Không phân bổ thời gian hợp lý
Mải mê làm những câu hỏi khó, mất nhiều thời gian, dẫn đến không đủ thời gian làm các câu hỏi dễ hoặc bỏ lỡ các câu hỏi dễ. |
Chia thời gian làm bài hợp lý cho từng phần, làm câu dễ trước, câu khó sau, tận dụng thời gian làm bài tối đa. |
| Mắc lỗi trình bày
Viết chữ ẩu, sai chính tả, trình bày không rõ ràng, tẩy xóa nhiều, sử dụng quá nhiều màu mực, không theo cấu trúc bài làm (đối với môn văn), vẽ hình không chính xác (đối với môn toán). |
Chú ý trình bày cẩn thận, rõ ràng, sạch đẹp, đúng chính tả, đúng cấu trúc bài làm. |
| Không kiểm tra lại bài
Không kiểm tra lại bài sau khi làm, dẫn đến những lỗi sai không đáng có như tô sai đáp án trắc nghiệm, nhầm lẫn đáp án, thiếu sót thông tin. |
Dành thời gian kiểm tra lại bài, đặc biệt là các câu hỏi quan trọng, tô đáp án trắc nghiệm và các thông tin cá nhân. |
| Tâm lý không ổn định
Hoảng loạn, mất bình tĩnh khi gặp câu hỏi khó, không làm được bài, dẫn đến làm sai các câu hỏi khác. |
Hít thở sâu, giữ bình tĩnh, tập trung, làm lần lượt từng câu, nếu gặp câu khó thì đánh dấu lại để làm sau, không nên bỏ qua những câu dễ. |
| Ôn tập không hiệu quả
Ôn tập dàn trải, không có kế hoạch, học tủ, học lệch, không luyện đề. |
Lập kế hoạch ôn tập chi tiết, tập trung vào các kiến thức trọng tâm, luyện đề thường xuyên để làm quen với dạng đề và rèn luyện kỹ năng làm bài. |
| Các lỗi khác
Quên mang theo các giấy tờ cần thiết, đi muộn, làm bài quá nhanh, sử dụng tài liệu khi không được phép, gian lận. |
Chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết, đến địa điểm thi sớm, đọc kỹ quy chế thi, tập trung làm bài, tuyệt đối không gian lận. |
Hoạt động khảo sát năng lực đầu năm của Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh không chỉ là một bài kiểm tra đơn thuần, mà còn là dịp quan trọng và ý nghĩa để rà soát lại nền tảng kiến thức, giúp các em xác định mục tiêu học tập rõ ràng và bắt nhịp nhanh với guồng học tập mới. Đây chính là bước khởi động cần thiết để cả thầy và trò cùng đồng hành hiệu quả trong suốt năm học, cũng như là hoạt động thường niên mang dấu ấn của Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh. Thông qua kỳ khảo sát này, nhà trường có cơ sở đánh giá thực chất năng lực của học sinh, từ đó định hướng học tập phù hợp với từng em, đúng với phương châm giáo dục “dạy thật – học thật” mà trường luôn theo đuổi.
Nếu các em xây dựng được thói quen ôn tập khoa học, cẩn trọng trong từng bước làm bài và giữ vững tâm lý tự tin, kỳ thi khảo sát chất lượng đầu năm sẽ là cơ hội để các em thể hiện khả năng của mình, đồng thời rút ra kinh nghiệm quý giá cho những kỳ kiểm tra và kỳ thi quan trọng sắp tới. Thông qua bài viết này, nhà trường mong muốn gửi đến các em những định hướng ôn tập cụ thể và lời nhắn nhủ: Hãy coi kỳ khảo sát như một bước đệm quan trọng, giúp các em khởi động tinh thần và thói quen học tập nghiêm túc ngay từ đầu. Chúc các em học sinh khối 10 của Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh bước vào kỳ khảo sát chất lượng đầu năm với tâm thế tự tin, bản lĩnh và đạt được kết quả thật xứng đáng với nỗ lực của mình.
